گورانی بو ژنان به ده نگی گه وهه ر

http://www.youtube.com/watch?v=bw4cN-z4RKM

Women's Song by: Gowhar
Music: Yousef Afraseab

به شداری له کونفرانسی روژی جیهانی ژن-یه کیه تی ژنان مارچ 2012

http://www.youtube.com/watch?v=fTQBbEOVgCQ&fb_source=message

سوره ییا فه لاح لوس ئه نجلیس

مارس2012

به سلاو و ریز بو هه موئه و هاوریه ئازیزانه ی وا به بروامه ندی به روژی جیهانی ژنان، و به به ئاواتی یه کسانی وبه رانبه ری جنسیه تی کو بونه ته وه .

سلاو و ریز بو گیانی پاکی شه هیدان ، ئه وانه ی بروایان به یه کسانی وبه رانبه ری جینده ری بووه. جیی هه یه که له به را نبه ری ئه و خوشکانه مدا وا له زیندانه کانی کوماری ئیسلامیدان سه ربینمه خواره وه و سپاسی خوم بو به ریوه به رانی ئه م به رنامه بنیرم.سپاس بو یه کیه تی ژنان و به رپرسی یه کیه تی ژنان ئه و بو زه حمه ته کانیان ،سپاسی گشت ئه و گه نجانه ش ده که م که به هاوریی خویان بیر و بروای جوانی دایکه کانمانمان ده به نه پیشه وه.

زور جیگه ی شانازیه که من ده عوتی به شداری له م کونفرانسه دا بووم . زورم پی خوش بوو له نزیکه وه له گه لتان بومایه و هیوادارم جاریکی دیکه و له کاتیکی نزیکدا ئه م روژه پیروزه پیکو جیژن بگرین.

باسی روژی هه شتی مارس باسیکی میژوییه و ته نیا باس له یه ک روژ نیه . به گشتی ناشی له به رچاو که ین که ئه و روژانه ی وا میژوی ژنانیان دروس کردوه پروسه ییکی به یه کو به ستراو بووه که خوی له روژیکدا پیشان داوه.

له میژوی خه باتدا روژهاییکی به نرخ هه ن که وه کو هێما وونیشا نه ی خه بات ئه میننه وه . روژهاییک هه ن که ده بن به روژی بانک هه لدان بو خه بات . هه موسالیک له م ، روژه دا ئاوات و هوی یه کسانی به ده نگی به رز ئه و تریت . هه موسالیک به جیهانیان ئه و تریت که ئه م ئاواتانه زیندون وئه وشته ی واکو ئه م ناکوکیه ی پیک هیناوه هیشتا نه گو راوه و ئه شی بگوردریت.

ده زانم زوربه ی ئیوه سه باره ت به م روژه زور شت ده زانن .له م باسه دا من به هیوام له سه ر بری له گورانکاریه کان له وه زعی ژنان بدویم وبه کورتی و تا ره ده ییک باسی ئیش و کاری نه ته وه یه ک گرتوه کان له سه ر پروسه ی گورانکاری له وه زعی یاساکان سه با ره ت به ژنان بکه م.

له پاشاندا به پیشان دانی ویدیوییک که سه باره ت به کومیسیونی پیگه ی ژن له ده فته ری نه ته وه یه ک گرتوه کان له ماوه ی به ریوه بردنی روژی جیهانی ژن و به شداری من له وی ، بریک زانیاری له سه ر ئیش و کاری نه ته وه یه ک گرتوه کان وه ر ده گرن. به هیوای ئه وه ی که گه نجه کانمان به دیتنی ئه م ویدیو هیوا و خه ونی خویان له داهاتودا به به شداری کردن له ئه جلاسیه ی پیگه ی ژنان به دی بینن.

ئه گه ر ئه م وتاره م له ئه مریکا و ئروپا پیشکه ش کردایه له وانه بوو به ناساننی روژی هه شتی مارس ده ستم پی کردایه. پیتان سه یر نه بیت. ئاخر لیره زور له ژنان نازانن بو چی و له که یه وه روژیکی وا ساز کراوه. راسته سه یره به لام بو زوربه یان زانستی له و بواره وه پیویستیسکی نه بوه. له لاییکه وه جیگه ی داخه چونکا هیشتا زورینه ی ژنان له دونیادا داری نایه کسانی ده خون و چاوه ری یارمه تی و زانایی خوشکه کانیان له م په ری دونیاوه ن.

روژی ژن له ولاته کان:

شایانی باسه که له زور له ولاته کان ئه م روژه روژیکی عوتله ی فورمیه . له ئه فغانستان، ئه رمنستان، کوماری ئازه ربایجان ، بلاروس، بورکینافاسو، کامبوج، چین (ته نیا بو ژنان)، کوبا، گرجستان گینه بیسائو، ئیریتره، قزاقستان، قرقیزستان، لائوس، مقدونیه (نه نیا بوژنان)، ماداگاسکار (ته نیا بو ژنان ، مولدووا، مغولستان، مونته نگرو، ، نپال (ته نیا بو ژنان) روسیه، تاجیکستان، ترکمنستا ئوگاندا، ئوکراین، ازبکستان ویتنام و زامبیا.

له چه ن ولاتیکیش ده سه لات له به رانبه ری ریز گرتن له م روژه ئه ویستیت. له ئیران له هیچ کاتیکدا روژیکی فورمی نه ناسراوه به تایبه ت پاش تیک هه لچونی سالی 1979 دا کوماری ئسلامی ئه م روزه روژیکی نائائینی و نائیسلامی ده زانیت و به لایه وه کولتوریکی بیگانه یه و به رانبه ریزگرتن له م روژه ئه ویسنن . به لام ژنان و پیاوانی چالاکوانی مافی مروف به دوای گرتن حه قی پیروزبایی ئه م روژدان .

له ولاته یه ک گرتوه کانی ئه مریکا له سالی 1945 مافی ژنی وه ک مافی مروف له شاری سانفرانسیسکو واژو کرا.به لام له لایه ن حکومه ته وه روژیکی تایبه ت نه ناسراوه و ژنان له و روژه دا ئیش ده که ن .ئه م روژه ته نیا له لایه ن چالاکوانانی مافی ژنان ریز ئه گیریت و ئه مسال زیاتر له 200 پروگرام دانراوه.

پروسه ی گه شتن به روژی ژن

تا پیش له سه ده ی بیست به شداری ژنان له ژیانی کومه لایه تیدا ،هاوفیکری ئه وان له باسی ئابوری و فیرگه و ئیش و کار له زوربه ی کومه لگاکاندا به گویره ی وه زعی کولتوری و ئایینی له به رچاو ئه گیرراو زیاتریش به هەڵاوارنی جینسیه تیه وه روبه رو ده بوو. به پیشکه وتنی یاسای نیونه ته وه یی له نیوه ی دوهه می سه ده ی بیسته م ، دانانی ده ستور و رینوینی و ئاموژگاری باری که سی و سه باره ت به تاک به تایبه ت بو ژنان و بو پاراستنی مافه کانیان له پروتکل و جارنامه جیهانیه کان له کونفرانسه کاندا ناو لی برا و

ده و له ته کان له سه ری ریکه وتن.

ئیسته ژنان و پیاوانی به تایبه ت بیرو بروا خواز، ژنانی کریکار ، ژنانی روشنبیرکه له ریزی ئه م بزوتنه و دان به خه باتی تیشک دار به رانبه ر به زولمی جینده ری ،ئابوری و کومه لایه تی له ناوان ژن و پیاودا ویستاون. ئه مه بزافیکی دریژ خایه نه که ئه وانه ی وا خه باتیان ده کرد که به هه موان پیشان بده ن که ئه مه به شیکه له بزوتنه وه ی دریژ خایه نی جیهانی ، بو چه و ساوه کان ، بو پیشان دانی ئه وه ی که ئه م خه با ته ده ستی پی کراوه نا کری ته حتیل کریت. به م جوره بو که پرسیاری ژن به پرسیاریکی گرنگ له ئیش و کاری ئروپا وئامریکا ده رهات و ئیسته ش هه رچی ولاته روژهه لاتیه کان بیانه وی سه ری لی داپوشن بویان مومکین نیه. ئه ویش به هوی سیسته می تکنولوژی و هاتوچوی ئاسانتری مروف و خه باتی هوشیارانه ی ئه و ژن و پیاوانه له دونیادا یه .

له سالی 1975 دا پاش زیاتر له سه دسال خه باتی بی وچان ریکخراوه ی نه ته وه یه ک گرتوه کان ئه و ساله ی سالی ژنان ناو نا. دو سال پاش ئه وه له هه شتی مارس 1977 بریکاری گشتی نه ته وه یه ک گرتوه کان به لگه ی یه ک لا که ره وه ی دانانی روژیکی تایبه تی هه ر سال بو مافی ژنان و ئاشتی نیونه ته وه یی په سه ند کرد.

چه ن رێککەوتنامەی نێودەوڵەتی له کاتی کومه له ی نیو نه ته وه یی که پیش له ریکخراوه ی نیونه ته وه یی دروس کرابوو دانرا به لام زیاترین بریار و به لگه نامه و ده رئه نجام سه باره ت به ژنان له پاش دروس بوونی ریکخراوه ی نیو نه ته وه ییه وه بوه. به شداری ژنانیش به تاک و له لایه ن ده و له ته کان و ریکخراوه ان جی او کان زور گرینگه بو ری و ره سمی هه مو سالیک.

کونفرانسه نیونه ته وه ییه کان:

تا ئیسته ش چوار کونفرانسی نیونه ته وه یی گه وره ش له لایه ن کومیستونی نه ته وه یه ک گرتوه کان بو پیگه ی ژنان له جیهاندا گیراوه.

کونفرانسی مکزیکوسیتی 1975

کونفرانسی کوپنهاگن له دانیمارک 1980

کونفرانسی نایروبی له کنیا له 1985

کونفرانسی بیجینگ له چین له سالی 1995

کونفرانسی داهاتو له سالی 2015دا ده بیت.

ئسته هه موسالیک له دونیادا روژی جیهانی ژن ژنان و پیاوان له روژی هه شتی مارس و مانگی مارس به گرتنی به رنامه و کونفرانسی جوراجور بو لیکولینه وه له سه ر به ده س هاتووهای ئابوری ،سیاسی و کولتوری له ده وری یه ک کوئه کاتو. هه روه ها نه ته وه یک گرتوه کان له ده فته ری ئه سلی خوی له شاری نیویورک بو ماوه ی 2 حه وته پروگرام ئه گیریت. تا له سه ر کیشه ی په یوه ندیدار به جینده ر له ئاستی ناوخویی و نیونه ته وه یی هه لبژیرن. هه لبژاردنی خالی سه ره کی سالیانه به را و ئزنیکی جیهانی نیه به لکو پیوه ندی هه یه به کیشه کان که له و کاته دا له به رچاودان.

خالی سه ره کی سالانه ی لیژنه ی پیگه ی ژنان

خالی ئه مسال توانا کردنی ژنانی گونده کان و رولی ئه وان له له ناو بردنی برسیه تی وهه ژاری ، به روه وپیشه و ه چون و هه روه ها لیکولینه وه ی بەرەنگاریه کانی ئیستا

جا بو ئه وه ی که بیبینین که چه نده و له سه ر چی ئیش کراوه من خالی سه ره کی چه ن سالتان بو دینمه وه:

سالی 2011 کومه لگاییکی سه قامگیر و پی به جی ،ئاشتی خواز و دادپه روه رانه به شداری ته واوه تی ژنان

2010 مافی یه کسان ، ده رفه تی به رانبه ر :پیشکه وتوویی بو هه موانه

2009 هاوپەیمانی ژن و پیاوبو له ناو بردنی توند و تیژی به رانبه ر به ژنان

2008سەرمایەخستنەگەڕ له سه ر ژنان و کچان

2007 کوتایی به تێپەڕبوون له توند و تیژی

2006 به شداری ژنان له بڕیاردان

2005یه کسانی جنسیه تی ،بنیاد نانی داهاتوییکی ئه من تر

2004 ژنان و نه خوشینی ئیدز

2003 یه کسانی جینده ری ، گول و ئامانجه کانی پەرەپێدان ئه م سه ده

2002 ژنانی ئه فغانی – فاکت و حه قیقه ت ، ده رفه ته کان

2001 ژنان و ئاشتی: کارگێڕی بەڕێوەبەرایەتی کیشه و به ره و ململانی

2000 یه کگرتویی ژنان بو ئاشتی

به بروای من ده می ساله ئیقلابیکی کولتوری سه باره ت به ژنان ده ستی پی کردوه و ریگه ی گه راننه وه شی بو نیه.ئه شی به سه ر کیشه کولتوریه کاندا سوار بین و سه رکه وین.مه شعه لیک که له مکزیکه وه روشت بوکوپنهاک و نایروبی بو بیجینیش روشت . هیچ قوره تیک توانایی ویستانی ئه و مه شعه بالنده یه ی نیه.

ئازیزانم سه رکه وتوو بن. سه دان مه شعه لی گه ش و گولی جوانی وه نه وشه تان پیشکه ش بیت.

http://www.kurdistanmedia.com/kurdi/nws/file/801320061.php

هه‌ڵبژاردنه‌كانی پارله‌مانی ئیسلامی ئێران

باسێك له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنه‌كانی پارله‌مانی ئیسلامی ئێران
سوره‌یا فه‌لاح
Source: http://www.vokradio.com/content/view/1516/24/
07:59:01/03/2012

هه‌ڵبژادنه‌كانی پارله‌مانی كۆماری ئیسلامی نزیكه‌. له‌ ئیران و هه‌نده‌ران پرسیارێكی گرنگ مێشكی زۆربه‌ ی چالاكوانان و هاووڵاتییه‌كانی گرتووه‌. ئه‌شێ به‌شداری ئه‌م هه‌ڵبژاردنانه‌ بكه‌ن یان ته‌ حریمی بكه‌ن . به‌ شێك له‌ كۆمه‌ڵگا به‌ هۆی بڕوامه‌ندی به‌ نیزام، به‌ شێك به‌ هۆی ترسی ئیش و ژیان ، یان به‌ هۆی خزمایه‌تی، یان خود پێشبڕكایه‌تی، به‌شێك له‌ به‌ر بڕواو هیوای به‌شداری له‌ پڕۆسه‌ و ره‌هه‌ندی سیاسی نێو ئێران به‌شداری هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌بن. به‌ هیوان رای خۆیان و نێوی پاڵیوراو و كاندیدی دڵخوازی خۆیان بخه‌نه‌ نێو سندوقه‌وه‌ . به‌شێك له‌ بایكۆتكه‌ران به‌ هیوان له‌ ماڵه‌وه‌ مان بگرن، به‌شێكیش له‌ شێوه‌ی ئه‌بستانسیۆن(وه‌ك خستنی كاغه‌زی بێ ناو) كه‌ڵك وه‌رده‌گرن و به‌شێكیش به‌ شێوه‌یه‌كی چالاك خه‌ریكی راگه‌یاندنی زانیاری به‌ خه‌ڵكی كۆمه‌ڵگا بۆ به‌ڕێوه‌بردنی شێوه‌ی ته‌حریمی چالاك یا فه‌عالن.

هه‌ڵبژاردن و به‌شداری سیاسی:

بۆخۆی هه‌ڵبژادن و به‌شداری له‌ پڕۆسه‌ی سیاسی له‌ تیۆرییه‌ سیاسییه‌كان شێوازێكی پیشكه‌وتنخوازانه‌یه‌ بۆ پڕۆسه‌ی گه‌شه‌سه‌ندنی سیاسی. ئه‌م مافه‌ له‌ره‌وه‌ندی بزوتنه‌ووه‌ی داكوكیكاری مافی مروڤ به‌ ده‌ست هاتووه‌. هه‌ڵبژاردنی پارله‌مانی به‌شێكه‌ له‌ به‌شداری خه‌ڵك له‌ چاره‌نوسی خۆیان، هه‌ڵبه‌ت به‌ بڕوای من ئه‌م به‌شدارییه‌ ئه‌توانێت به‌ پیشاندانی به‌رگری و به‌رهه‌ڵستی له‌ به‌رانبه‌ر خواستێكی زۆره‌كیدا خۆی پیشان بدات، به‌ و مانایه‌ كه‌ به‌ جێگه‌ی رۆیشتن بۆ حه‌وزه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌شداری ده‌نگدان به‌ ئیشێكی زوره‌ملی نه‌بن.

مێژووی شه‌ڕ و چالاكی مروڤ بۆ گه‌شتن به‌ مافی ده‌نگدان مێژوییه‌كی ده‌وڵه‌مه‌نده‌ و زۆری كێشه‌ تێدا بووه‌. هه‌ڵبژادنی ئه‌ندامانی پارله‌مان پڕۆسه‌یه‌كی ره‌سمی و فه‌رمییه‌ كه‌ تاك و كه‌سایه‌تییه‌كان هه‌ڵده‌بژێردرێن بۆ گرتنی ئه‌رك و به‌رپرسیاری كۆمه‌ڵگا بۆ كاتێكی دیاریكراوی وه‌ك چوار ساڵ. ئامانجی هه‌ڵبژاردنی سیاسی، هه‌ڵبژادنی نوێنه‌رانی خه‌ڵكه‌ كه‌ ئه‌مه‌ شێوه‌یه‌كی"دێمۆكراسی نوێنه‌رایه‌تی" پێ ده‌ڵێن. به‌م پێناسه‌یه‌ سه‌باره‌ت به‌ پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن ده‌توانم بڵێم ئه‌مه‌ له‌ ئێراندا بۆ ئه‌م جۆره‌ هه‌ڵبژاردنانه‌ كه‌ له‌ لایه‌ن كوماری ئیسلامییه‌وه‌ داندراوه‌ ره‌هه‌ندێكی فۆرمالیته‌ زیاتر نییه‌.

خاڵی هاوبه‌ش:

هه‌ڵبژاردنه‌كانی خولی نۆهه‌می پارله‌مانی ئێران بۆ جاری ئه‌وه‌ل له‌ مێژووی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا وه‌ك خاڵی هاوبه‌شی زۆرێك له‌ چالاكوانان و رێكخراوه‌كانی دژ به‌ ده‌سه‌ڵاتداری سیاسی كوماری ئیسلامی ده‌رهاتووه‌. هه‌ركامیان رێنوێنی خۆیان بۆ به‌شداری نه‌كردن له‌ هه‌ڵبژادنه‌كاندا هه‌یه‌. ژنان، بزوتنه‌وه‌ی سه‌وز له‌ ناو ئێران و ده‌ره‌وه‌ی وڵات، سێكۆلاری سه‌وز، حیزبه‌ كوردستانییه‌كان، كه‌سایه‌تییه‌كان، چه‌پ و راست و لیبراڵ، هه‌موویان ده‌نگێكیان هه‌یه‌. ئه‌ویش ته‌حریمی چالاكانه‌ و فه‌عالی ئه‌و هه‌ڵبژاردنانه‌یه‌.
هه‌ رده‌نگێك بۆ نێو سندوقی ده‌نگدان وڵامێكی پۆزێتیڤ به‌ كۆماری ئیسلامییه‌. خستنی نێوی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ پێشووتر ته‌ئیدی سه‌لاحییه‌ت كراون و هه‌ڵبژێردراون بۆ نێو سندوقی ده‌نگدان، هه‌نگاوێكه‌ بۆ یارمه‌تی ده‌سه‌ڵات و ده‌سه‌ڵاتدارانی كۆماری ئیسلامی.

ته‌حریمی وشیارانه‌ و چالاكانه‌ یان ئه‌بستیلاسیون:

رێگه‌ی بێ ده‌نگ بوون، خۆ گوم كردن و ئاماده‌ نه‌بوون له‌ كاتی هه‌ڵبژاردندا، رێگه‌ی خۆ كوشتنی سیاسییه‌. به‌شدار نه‌بوون ئه‌بێ چالاكانه‌ بێت وه‌كوو به‌شداری نه‌كردنی كوردستان له‌ سه‌رده‌می ریفراندومی ساڵی 58دا. لای ئه‌و كه‌سانه‌ی وا رۆژانه‌ له‌ گێره‌وكێشه‌ی وه‌زعی ئیراند ئاگادارن، له‌وانه‌یه‌ خه‌به‌ریان له‌ وه‌زعی چالاكی سیاسی و چالاكوانانی سیاسی هه‌بێت. به‌ڵام بۆ خه‌ڵكێ كه‌ سه‌رگه‌رمی ژیانی مردن و مانی ئابورییه‌تی به‌ هۆی نه‌دیتنی حیزبی سیاسی و نه‌بوونی ئازادی خۆپیشاندانی ئه‌و چالاكوانانه‌، هیچ هێزێكی دژ به‌ ده‌سه‌ڵات نابینن، هه‌ربۆیه‌ ئابستانسیۆن( لێره‌دا به‌ مانای خستنی ده‌نگی سپی و بێ ناو )له‌ وڵاته‌ دیكتاتورییه‌كاندا كاریگه‌رییه‌كی ئه‌وتۆی نییه‌. له‌وانه‌یه‌ له‌ ژوماره‌ی ده‌نگدراوانیشدا به‌ فێڵه‌بازیش كه‌ڵكی لێ وه‌ر بگیردرێت.

سیاسی كردنی هه‌ڵبژاردنه‌كان:

كۆماری ئیسلامی رێگه‌ی غیر سیاسی كردنی هه‌لبژاردنه‌كانی گرتووه‌ته‌ به‌ر تا به‌م جۆره‌ خه‌ڵك كه‌ به‌ جۆرێك له‌ پاش هه‌ڵبژاردنه‌كانی ساڵی 2009 دڵشكاو و بێ ویوا بوون و به‌ جۆرێك له‌ سیاسه‌ت تۆراون. گه‌لاَڵه‌ی "كێبه‌ركێی ئوستانه‌كان" له‌ ناسیاسی پیشاندانی ئه‌م هه‌ڵبژاردنانه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ئه‌گرێت. ئه‌مه‌ ئه‌ركی بزوتنه‌وه‌ی سیاسی له‌ ئێراندایه‌ كه‌ له‌ وه‌زعی خراپی ئابووری كه‌ڵك وه‌رگرێت و به‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان شكڵێكی سیاسی بدات.

مافی بێ مافان:

له‌م هه‌ڵبژاردنانه‌دا زۆر كه‌س مافیان پێشێل ده‌كرێت. زیندانییه‌ سیاسییه‌كان و هه‌روه‌ها نوێنه‌رانی هێمایینی بزوتنه‌وه‌ی سه‌وز، گروپه‌ سیاسییه‌كان كه‌ قه‌ده‌غه‌ كراون و هه‌روه‌ها لایه‌نه‌ سێكولاره‌كان، مافی ده‌نگدانیان نییه‌. ده‌نگدان له‌ مانای خۆیدا ئه‌بێ دێمۆكراتیك بێت، به‌ڵام سیستمی پلورالیسمی سیاسی كه‌ بریتی بێت له‌ به‌شداری هه‌موو حیزبه‌كان له‌ ئێراندا، بوونی نیه‌.

ژنان:

سه‌باره‌ت به‌ ژنان ده‌توانم بڵێم كاتێ كه‌ پێگه‌ی ژنان له‌ یاسادا دێته‌ به‌رباس، ژنان ده‌بنه‌ نیوه‌ی پیاوان. به‌لاَم كاتێ كه‌ نۆبه‌ی هه‌لبژاردنه‌كانه‌ و پێویستیان به‌ را و ده‌نگ و به‌شداری ژنان دێته‌ پێشه‌وه‌، ئه‌وانیان زۆر لا گرنگ ده‌بێت كه‌ یارمه‌تده‌ری ده‌ سه‌ڵات بن. ژنان له‌ سیستمێكدا كه‌ ده‌ست و په‌نجه‌ له‌گه‌ڵ هه‌ڵاواردنی جنسییه‌تیدا نه‌رم ده‌كه‌ن و به‌ هیچ كوێ نه‌گه‌یشتوون، به‌ شداریان ته‌نیا ده‌بێته‌ هۆی به‌ هێز كردنی ده‌سه‌لاَت.